Święty Jan XXIII - papież w latach 1958 – 1963, wcześniej patriarcha Wenecji. Angelo Giuseppe Roncalli OFS urodził się w 1881roku  w Sotto il Monte, zmarł w 1963 roku w Watykanie. Pobierał nauki w seminarium duchownym w Bergamo, następnie w seminarium papieskim Św. Apolinarego w Rzymie. Przed święceniami kapłańskimi zdał egzamin teologiczny u profesora Eugenio Pacellego, przyszłego papieża Piusa XII. Był m. in. sekretarzem biskupa Bergamo Giacomo Radiniego-Tedeschi, wykładowcą w seminarium duchownym oraz autorem prac teologicznych. Po otrzymaniu sakry biskupiej wybrał motto dla swojej działalności Obedientia et Pax (Posłuszeństwo i Pokój). Podczas drugiej wojny światowej pomagał osobom prześladowanym przez hitlerowców. W roku 1953 wyniesiony został do godności kardynała a w roku 1958 został 261 papieżem. Jego pierwsze słowa po wyborze brzmiały: Tremens factus sum ego et timeo (łac. „drżę i lękam się”), a następnie kontynuował: To, co wiem o moim niedostatku i ograniczoności, jest wystarczającym powodem mojego zmieszania. Ale w głosach moich braci, najprzewielebniejszych kardynałów nasztego Świętego rzymskiego Kościoła, widząc znak woli Bożej, przyjmuję wybór oraz pochylam głowę i barki dla krzyża.

Jan XXIII był pierwszym papieżem od 1870 roku, który odbył oficjalne spotkania poza Watykanem. Była to m. in. wizyta w więzieniu, gdzie powiedział więźniom: „Nie mogliście przyjść do mnie, więc ja przyszedłem do was”. Ceremoniał papieski traktował z dystansem i humorem. Słynął z poczucia humoru, był bezpośredni i prostolinijny. Był nazywany "papieżem dobroci", „dobrym papieżem Janem”, a także „Janem Uśmiechniętym” i „Janem Pokornym”. Za jego pontyfikatu zmienił się sposób obecności Kościoła w świecie oraz styl sprawowania władzy. Papież Jan XXIII zwołał sobór powszechny Watykański II 11 października 1962 roku. Sobór watykański II rozpoczął zmiany, które przekształciły oblicze Kościoła katolickiego: wprowadzono nowa formułę mszy świętej, ekumenizm i nowe spojrzenie na świat. Dało to także impuls do pojednania z Kościołami chrześcijańskimi oraz dialogu z innymi religiami. Po raz pierwszy w dziejach Kościoła papież przyjął na audiencji arcybiskupa anglikańskiego Geoffrey'a Fishera z Canterbury, a Kościół katolicki po raz pierwszy uczestniczył w roli obserwatora w zgromadzeniu Światowej Rady Kościołów obradującej w Delhi w 1961 r. Jan XXIII był również pierwszym papieżem, który złożył prezydentowi Włoch wizytę na Kwirynale.

Jan XXIII zmarł w Watykanie 3 czerwca 1963 roku o godzinie 19:49. Jego ostatnie słowa brzmiały: „Nie mam innej woli, jak tylko wolę Boga. Ut unum sint. (łac. aby byli jedno)”. W testamencie Jan XXIII napisał m in.: "Urodziłem się biedny, lecz z godnej i skromnej rodziny, i jestem szczególnie szczęśliwy, że umieram biedny, rozdawszy, wedle potrzeb i okoliczności mego prostego i skromnego życia, na rzecz ubogich i Kościoła Świętego, który mnie żywił, wszystko, co mi wchodziło w ręce - zresztą w bardzo ograniczonej mierze - podczas lat mego kapłaństwa i biskupstwa.

Pozory dostatku często zasłaniały ukryte ciernie dotkliwego ubóstwa i uniemożliwiały mi dawanie zawsze z taką hojnością, jakiej bym pragnął. Dziękuję Bogu za tę łaskę ubóstwa, które ślubowałem w młodości, ubóstwa ducha, jako kapłan Serca Bożego, i ubóstwa rzeczywistego, co mi dopomogło, by nigdy o nic nie prosić, ani o stanowiska, ani o pieniądze, ani o względy, nigdy, ani dla siebie, ani dla mojej rodziny, czy przyjaciół".

Ciało papieża Jana XXIII spoczywa u stóp ołtarza św. Hieronima w Bazylice św. Piotra w Watykanie. Liturgiczne wspomnienie Jana XXIII, tercjarza franciszkańskiego, obchodzimy 11 października. Kanonizowany razem z błogosławionym Janem Pawłem II.

Źródło: Encyklopedia Katolicka