W auli kościoła św. Stanisława w Rzymie odbyła się 4 listopada prezentacja zbioru tekstów Karola Wojtyły „Rinnovamento della Chiesa e del mondo. Riflessioni sul Vaticano II: 1962-1965”. Książka ukazała się nakładem Lateran University Press a przygotowali ją Gilfredo Marengo i Andrzej Dobrzyński jako owoc współpracy Instytutu Studiów i Badań nad Soborem Watykańskim II (Uniwersytet Laterański) z Ośrodkiem Dokumentacji i Studium Pontyfikatu, działającym w ramach Fundacji Jana Pawła II.

Spotkanie prowadził prof. Philippe Chenaux z Uniwersytetu Laterańskiego. Podkreślił on, że właściwe rozumienie Vaticanum II jest ściśle związane z poznaniem doświadczenia jego bezpośrednich uczestników. Dlatego opublikowane wypowiedzi K. Wojtyły: kazania i listy pasterskie, adresowane do wiernych, mają istotne znaczenie.

Kard. Stanisław Ryłko, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich, a także Fundacji Jana Pawła II, podkreślił, że sam poznawał Sobór dzięki świadectwom arcybiskupa Wojtyły, który przekonywał, że chodziło o sprawę dotyczącą wszystkich wiernych. Z wydanych tekstów metropolity krakowskiego wyłonić można trzy wiodące tematy: tajemnica Kościoła, jego misja w świecie współczesnym i prawda o człowieku. Prelegent zaznaczył, że Sobór uczył prawdy wiary, ukazując jej znaczenie dla ludzkiego życia.

Krótko scharakteryzował też główne drogi realizacji Soboru w czasie pontyfikatu Jana Pawła II: odnowienie prawa kościelnego, stworzenie katechizmu dla całego Kościoła, rozwijanie życia synodalnego i przygotowanie do Jubileuszu Roku 2000. Kardynał zwrócił uwagę, że Jan Paweł II był papieżem, który „wyszedł z Soboru”. Nie miał innego programu duszpasterskiego jak realizacja Vaticanum II w życiu Kościoła.

Prof. Rita Tolomeo z rzymskiego uniwersytetu „La Sapienza” zaznaczyła, że zamieszczone tu teksty są bardzo ważne dla zrozumienia kwestii stosunku Soboru do komunizmu. Dla pewnej części biskupów z Zachodu komunizm był problemem współczesnego ateizmu, ale nie kwestią ideologii i polityki, podtrzymującą totalitarny system. Prelegentka zauważyła, że Wojtyła w swoich wypowiedziach wiele razy używał terminu „dialog”. Podkreślał jednak, że komunizm posiada fałszywe podejście do człowieka i jego wolności.

Projekt krakowski, autorstwa Wojtyły, który był alternatywą dla schematu o Kościele w świecie współczesnym, jako centralną ujmował sprawę wolności religijnej. Sobór nie uwzględnił wprawdzie tego projektu, jednak zagadnienie wolności religijnej w misji Kościoła współczesnego było jednym z czołowych tematów pontyfikatu Jana Pawła II.

Prof. Gilfredo Marengo stwierdził, że opublikowany zbiór pism potwierdza, że Wojtyła był przede wszystkim pasterzem. Jego podejście do nauczania Soboru było pełne uwagi, lecz nie stwarzało zagadnień problematycznych. „Sobór dla niego nie był źródłem problemów” – podkreślił mówca, wyjaśniając, że istniała zbieżność między jego osobistą relacją z Chrystusem a jego posługą duszpasterską. Książka ta ukazuje, że Wojtyła miała przed oczyma swego serca podstawową sprawę niesienia odkupienia Chrystusowego całemu światu. On tym żył. Pozwoliło mu to zachować wolność wobec zagadnień drugorzędnych związanych z Soborem, a skupić się na zbawczym orędziu, które można i należy czerpać z doktryny Vaticanum II.

Prezentowana książka stanowi cenne uzupełnienie obecnej w języku włoskim monografii Wojtyły „U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II”. Obecny zbiór ukazuje także zaangażowanie biskupa i wiernych w poznawanie i realizowanie Soboru w Polsce, co może stanowić cenne źródło wiedzy dla Włochów. Warto przypomnieć, że wersja polska książki nosi tytuł „Odnowa Kościoła i świata. Refleksje soborowe”.